HET ONZICHTBARE IN BEELD - 2020
Met het kunstboek 2020 vertolkt kunstfotograaf Geert Goiris de spirituele en godsdienstige zoektocht die velen vandaag ervaren. Het zijn beelden van een ruimte die in 2011 werd ontworpen door binnenhuisarchitect Tom Callebaut. Herman Lombaerts schreef er een visietekst bij. Voorbij de massale kerkverlating en godsdienstige vervreemding ontstaat hier aandacht voor een innerlijke gevoeligheid die mensen blijft aanspreken.
Het Vlaamse landschap bevat een rijk kerkelijk patrimonium dat meer en meer in onbruik geraakt. Dit is een beweging die zich ook buiten Vlaanderen verder ontwikkelt, voornamelijk in Europa. Kerkelijke en burgerlijke autoriteiten maken zich hier grote zorgen over. Om het patrimonium als onderdeel van onze cultuur te behouden, investeert de overheid in de restauratie van vaak kostbare kerken en kapellen. Sterke economische, culturele, artistieke en historische argumenten ondersteunen dit beleid. De beweging brengt onvermijdelijk een betekenisverschuiving met zich mee. Het religieuze patrimonium wordt een getuigenis van een religieus verleden in de vorm van plaatsen die men kan bezoeken en bewonderen. Ze worden haast niet meer herkend als centra van een levende geloofsgemeenschap.
De publicatie 2020 wil de aandacht vestigen op een andere dimensie van de bovenvermelde evoluties. De klemtoon ligt op de mensen en de verandering die ze voor zichzelf hebben ingezet. Onverwacht worden zij geconfronteerd met de vraag naar de zin van religie of christelijk geloof in onze huidige maatschappij en komt er ruimte vrij waarbinnen zich nieuwe inzichten kunnen ontwikkelen. Wij willen op dat punt mensen nabij zijn en een mogelijkheid bieden om hun zoektocht in waarheid te ondersteunen. Wij geloven dat een a-thematische ruimte, zoals de nieuw ontworpen Kapel, een ander soort aandacht wekt. Hier kan je keuzes in de omgang met het leven en zijn mogelijke (religieuze) betekenis opnieuw ter sprake brengen. Dit proces opent ook de mogelijkheid voor mensen om hun meest persoonlijke twijfels en reflectie te herkennen in de kernpunten waar de Evangelisten in hun tijd mee worstelden bij het interpreteren en verbeelden van Jezus' levensreis.
De vormgeving van het boek speelt in op verschillende zintuigen en weerspiegelt op die manier de contemplatieve ervaring die de Kapel opwekt. De foto’s laten toe aan te sluiten bij de persoonlijk zoektocht naar zingeving en religieuze gevoeligheid. Tegelijk ontlokken ze door hun vormgeving een andere kijk op elementen uit het christelijk geloof.
*
* *
De oorspronkelijke kapel (1924) was de communiteitskapel van een retraitehuis van de Broeders van de Christelijke Scholen. In 2011 is het interieur van de kapel getransformeerd tot een witte open ruimte waarvan de ervaring van stilte en authenticiteit het meest in het oog springende kenmerk is.
Het gebouw maakt deel uit van een historische site, die sinds 1996 geklasseerd is als beschermd gebied. De geschiedenis begon rond 1124 met de stichting in Bijgaarden van een contemplatieve gemeenschap van Benedictinessen door Wivina (1103-1170) en haar gezel Emwara. Het werd een zelfstandige priorij in 1242 die in 1549 werd verheven tot abdij. De zusters werden uit de abdij verdreven in 1796, na de Franse Revolutie. De abdijgebouwen werden verkocht en bijna volledig verwoest. Archeologisch onderzoek legde de overblijfselen van de vijf historische kerken (1129, 1177, 14de eeuw, ca. 1500 en 1513) en bijgebouwen bloot.
Van 1897 tot 2008 behoorde het terrein toe aan de Broeders van de Christelijke Scholen, die er nieuwe gebouwen lieten optrekken om er hun provinciaal hoofdkwartier, vormingscentrum, bejaardenzorg, lagere school en aanverwante diensten in onder te brengen. Sinds 1995 is het gebouw bekend als het De La Salle Centrum. Vandaag doet het dienst als de zetel van het Vlaams Lasalliaans Perspectief (VLP), dat instaat voor het pedagogisch en pastoraal beheer van het scholennetwerk van de Broeders van de Christelijke Scholen in Vlaanderen.
Herman Lombaerts en Joke Maex
*
* *
Het boek van Geert Goiris, 2020, is uitgegeven door Roma Publications, Amsterdam.
Aankoop is mogelijk via digitale link: https://www.vlp-scholennetwerk.be/nl/Prikbord/Activiteiten/Algemeen/Fotoboek-Kapel-van-de-Ontluiking/
Kostprijs fotoboek:
€ 25,00 + verzendingskosten voor mensen uit het VLP-scholennetwerk
€ 27,50 + verzendingskosten voor mensen buiten het VLP-scholennetwerk
Verzendingskosten:
€ 6,90 (Belgiė)
€ 13,05 (Europa)
€ 21,75 (buiten Europa)